*turment/i UV
*turmenti
(tr)
- 1.
- Suferigi iun per kruelaj korpaj suferoj: malbonaj infanoj amas turmenti bestojn [1]; mian kromedzinon ili turmentis tiel, ke ŝi mortis [2]; mi turmentis mian animon per fasto [3]; la oficiroj […] turmentis la soldatojn [4]; malsato kaj soifo turmentis la knabon, li estis […] preskaŭ sveninta [5]; ŝin terure turmentis la frosto [6]; se malsato turmentas, lupo timon ne sentas PrV .
- 2.
- (figure)
Suferigi iun per moralaj suferoj:
ia neordinara maltrankvilo turmentas la maljunulon
[7];
sub la influo de diversaj aŭditaj opinioj [ili] turmentiĝas per
konstantaj duboj
[8];
[li] ekturmentis nin per la postulo redoni [ĉion]
[9];
tro da bono ne turmentas
PrV
;
kiun malĝojo ne turmentis, tiu ĝojon ne sentas
PrV
.
ĉagreni,
ĉikani,
dolorigi,
maltrankviligi
1.
L. L. Zamenhof: Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, § 33
2. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Juĝistoj 20:5
3. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Psalmaro 35:13
4. B. Prus, trad. Kazimierz Bein: La Faraono, vol. 3, Ĉapitro V
5. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 1, Kupra porko
6. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 1, Elinjo-fingreto
7. I. S. Turgenjev, trad. Kazimierz Bein: Patroj kaj filoj, XXVII
8. L. L. Zamenhof: Esenco kaj Estonteco, I
9. William Shakespeare, trad. L. L. Zamenhof: Hamleto, Reĝido de Danujo, Hamleto
2. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Juĝistoj 20:5
3. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Psalmaro 35:13
4. B. Prus, trad. Kazimierz Bein: La Faraono, vol. 3, Ĉapitro V
5. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 1, Kupra porko
6. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 1, Elinjo-fingreto
7. I. S. Turgenjev, trad. Kazimierz Bein: Patroj kaj filoj, XXVII
8. L. L. Zamenhof: Esenco kaj Estonteco, I
9. William Shakespeare, trad. L. L. Zamenhof: Hamleto, Reĝido de Danujo, Hamleto
- angle:
- torment
- beloruse:
- 1. мучыць, катаваць 2. мучыць, непакоіць, кроіць (сэрца, душу)
- ĉeĥe:
- mořit, mučit, soužit, sužovat, trápit
- ĉine:
- 煎熬 [jiānáo], 折磨 [zhémó], 揉搓 [róucuo], 揉磨 [róumo], 施虐 [shīnu:è], 乾著急 [gānzháojí], 干着急 [gānzháojí], 极痛苦 [jítòngkǔ], 極痛苦 [jítòngkǔ]
- france:
- faire souffrir, tenailler
- germane:
- quälen, peinigen, martern
- hispane:
- atormentar, mortificar
- hungare:
- gyötör, kínoz, sanyargat
- japane:
- 激しい苦痛を与える [はげしいくつうをあたえる], 苦しめる [くるしめる], いじめる, さいなむ
- nederlande:
- 1. martelen 2. kwellen
- pole:
- 1. dokuczać, dręczyć, gnębić, katować, męczyć 2. dokuczać, dręczyć, gnębić, męczyć, nękać, trapić
- portugale:
- atormentar, torturar, supliciar, mortificar
- ruse:
- мучить, истязать, терзать
- slovake:
- trápiť, trýzniť, týrať (duševne i telesne)
- ukraine:
- мучити, катувати, мордувати
turmenta
- Daŭre suferiga: ŝi forpuŝadis ilin de si kiel ion […] tro pezan por ŝiaj fortoj, tro turmentan por ŝia koro Marta ; en aliaj okazoj ekzistas turmenta sento de sekeco kaj la okuloj povas esti malfermataj nur kun malfacileco [10].
10.
Ludoviko Lazaro Zamenhof: Fundamenta Krestomatio de la lingvo Esperanto, 5, el la vivo kaj sciencoj, kronika
katara konjunktivito, (el la libro de profesoro E.
Fuchs)
- beloruse:
- пакутлівы, пакутны, мардоўны
- ĉeĥe:
- mučivý
- france:
- tourmentant
- germane:
- quälend, peinigend, qualvoll
- hispane:
- tormentoso
- hungare:
- gyötrő, kínzó, gyötrelmes
- japane:
- 苦しめる [くるしめる], 悩ます [なやます]
- pole:
- dokuczliwy, dręczący, męczący, uciążliwy
- ruse:
- мучительный
- slovake:
- mučivý
- ukraine:
- болісний
turmento
- Suferoj ricevataj de iu aŭ io: turmentoplenaj formalaĵoj; la bramano ne povis elporti la turmentojn, ricevatajn de sia edzino [11].
11.
Ludoviko Lazaro Zamenhof: Fundamenta Krestomatio de la lingvo Esperanto, 2, fabeloj kaj legendoj, Karagara,
hinda
fabelo, rakontis F. V. L.
- beloruse:
- мучэньне, пакута, мардаваньне
- ĉeĥe:
- muka, soužení, trápení, trýzeň
- ĉine:
- 荼毒 [túdú]
- france:
- affres, tourment
- germane:
- Qual, Pein, Marter
- hispane:
- tormento
- hungare:
- gyötrelem, kín
- japane:
- 責苦 [せめく], 苦痛 [くつう], 苦悩 [くのう]
- pole:
- dolegliwość, udręka, katusze, męka, utrapienie, zgryzota
- ruse:
- му́ка, мучение
- slovake:
- trápenie, trýznenie, týranie
- ukraine:
- мука
turmentegi
(tr)
-
Kaŭzi grandajn dolorojn:
per kapricoj ŝi ĉiujn turmentegis kaj fine
forĵetis, aŭ ili mem
fuĝis de ŝi
[12].
martiro,
torturi
12.
Sándor Szathmári: Satiraj rakontoj, tria preĝo de
Pygmalion
- beloruse:
- катаваць, мардаваць
- ĉeĥe:
- mořit, mučit, soužit, sužovat, trápit
- france:
- tourmenter
- germane:
- foltern, martern
- hungare:
- halálra gyötör
- pole:
- pastwić się, torturować
- ruse:
- истязать, пытать
- slovake:
- trápiť, trýzniť, týrať (duševne i telesne)
turmentiĝi
(ntr)
- Esti trafata de suferoj: kiel gravedulino […] turmentiĝas kaj krias en siaj doloroj [13].
13.
trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Jesaja 26:17
- beloruse:
- пакутаваць, мучыцца
- ĉine:
- 受罪 [shòuzuì], 受苦 [shòukǔ]
- france:
- souffrir
- germane:
- sich quälen
- hispane:
- atormentarse
- hungare:
- gyötrődik, kínlódik, senyved
- japane:
- 苦悩する [くのうする], 苦しむ [くるしむ]
- pole:
- dręczyć się, zamartwiać się, męczyć się, trapić się
- ruse:
- мучиться
- ukraine:
- мучитися
elturmenti
(tr)
-
Plene turmenti ĝis senrezisto aŭ senespero:
per senĉesa enloĝigado de soldatoj li tute nin
elturmentis, ni ne scias jam kiel nin savi
[14].
ĉikani1,
plagi
14.
N. V. Gogol, trad. L. L. Zamenhof: La Revizoro, akto 4a, sceno 10a
- beloruse:
- змучыць, вымучыць
- france:
- épuiser par la souffrance
- germane:
- plagen, drangsalieren, malträtieren
- hungare:
- végsőkig elgyötör
- japane:
- 苦しめ抜く [くるしめぬく], いじめ抜く [いじめぬく], ゆすり取る [ゆすりとる]
- pole:
- wymęczyć
- ruse:
- измучить
- ukraine:
- вимучувати